Obraz Miłosiernego Zbawiciela, 1934 r.
Eugeniusz Kazimirowski
Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Wilnie
Pierwszy obraz Jezusa Miłosiernego wg wskazówek Św. Faustyny i na zamówienie bł. ks. Michała Sopoćki (1888-1975) namalował w Wilnie w 1934 r. Eugeniusz Marcin Kazimirowski (1873-1939). W l. 1892-1897 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1896 r. otrzymał srebrny medal i stypendium Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie. Pobierał nauki w Monachium i Paryżu. W 1900 r. w czasie pobytu we Włoszech uczestniczył w kursie zimowym Akademii Św. Łukasza w Rzymie. Do 1914 r. mieszkał w Krakowie. Podejmował się prac zarobkowych, m.in. polichromii w kościołach, namalował tła do obrazów zdobiących westybul dworca kolejowego we Lwowie. Od 1915 r. był nauczycielem seminarium nauczycielskiego w Wilnie i dekoratorem teatralnym w Teatrze Wielkim i Teatrze Polskim w Wilnie. Malował widoki Wilna i jego okolic, obrazy o tematyce religijnej, portretował Józefa Piłsudskiego. Od 1936 r. zamieszkał w Białymstoku. W czasie pobytu w Białymstoku namalował kilkadziesiąt pejzaży, obrazów religijnych i portretów, m. in. portret Henryka Dąbrowskiego. Cały dorobek białostocki Kazimirowskiego zaginął po jego śmierci w 1939 r. Dorobek malarski pozostawiony w Krakowie i we Lwowie zaginął w czasie II wojny światowej. Zachowało się tylko kilka obrazów z okresu wileńskiego.
Św. Faustyna przychodziła do pracowni malarskiej Kazimirowskiego, co najmniej raz w tygodniu przez pół roku, aby wskazywać uzupełnienia i potrzebne korekty. Starała się, aby wizerunek Jezusa Miłosiernego był dokładnie taki, jaki był jej ukazany w wizji. Bł. ks. Sopoćko na prośbę malarza pozował ubrany w albę. Czas wspólnego malowania stał się okazją do bardziej wnikliwego odczytania treści obrazu. Św. Faustyna otrzymywała wskazówki od Pana Jezusa (Dz. 299; 326; 327; 344).
„… kiedy byłam u tego malarza, który maluje ten obraz, i zobaczyłam, że nie jest tak piękny, jakim jest Jezus – zasmuciłam się tym bardzo, jednak ukryłam to w sercu głęboko. (…) matka przełożona została w mieście dla załatwienia różnych spraw, ja sama powróciłam do domu. Zaraz udałam się do kaplicy i napłakałam się bardzo. Rzekłam do Pana: Kto Cię wymaluje takim pięknym, jakim jesteś? – Wtem usłyszałam takie słowa: Nie w piękności farby ani pędzla jest wielkość tego obrazu, ale w łasce mojej” (Dz. 313).
Konserwację pierwszego obrazu z wizerunkiem Jezusa Miłosiernego wykonała Pani Edyta Hankowska-Czerwińska z Włocławka w 2003 r., konserwator dzieł sztuki, absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Usunieto wówczas przemalowania i napis na obrazie "Jezu, Ufam Tobie!". Subtelna postać Miłosiernego Zbawiciela ukazująca się w ciemnej przestrzeni, kieruje uwagę modlących się na światło promieni miłosierdzia wypływające z otwartego na krzyżu Serca.
„Te dwa promienie wyszły z wnętrzności miłosierdzia mojego wówczas, kiedy konające serce moje zostało włócznią otwarte na krzyżu”(Dz. 299).
„Widziałam z Hostii wychodzące te dwa promienie, jakie są w tym obrazie,które się ściśle złączyły ze sobą, ale nie pomieszały…”(Dz. 344).
"Dwa promienie [na obrazie] oznaczają krew i wodę - blady promień oznacza wodę, która usprawiedliwia dusze; czerwony promień oznacza krew, która jest życiem dusz. Te dwa promienie wyszły z wnętrzności miłosierdzia mojego wówczas, kiedy konające serce moje zostało włócznią otwarte na krzyżu (...). Szczęśliwy, kto w ich cieniu żyć będzie, bo nie dosięgnie go sprawiedliwa ręka Boga" (Dz. 299).
![]() |
| Kościół pw. św. Ducha w Wilnie/ archiwum prywatne zdjęcie z wyjazdu w 2004 r. |
Dzięki staraniom bł. ks. Sopoćki, wizerunek Miłosiernego Zbawcy został w dniach 26-28 kwietnia 1935 r. wystawiony w oknie galerii przy kaplicy Matki Bożej Miłosierdzia w Ostrej Bramie w Wilnie. 4 kwietnia 1937 r., metropolita wileński abp Romuald Jałbrzykowski, wydał pozwolenie, aby pierwszy obraz Miłosiernego Zbawiciela został poświęcony i umieszczony w kościele pw. Św. Michała w Wilnie. Na skutek wydarzeń lat 1939-1945 i włączeniu Litwy do ZSRR, obraz Jezusa Miłosiernego stał się niedostępny dla pielgrzymów. Był ukrywany na strychu, wielokrotnie zwijany w rulon, przechowywany w nieodpowiednich warunkach, w wilgoci i na mrozie, nieudolnie restaurowany, ale przetrwał czasy komunizmu.
![]() |
| Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Wilnie, Wieczysta Adoracja / źródło |
Przez kolejne lata obraz znajdował się: w kościele pw. Św. Michała w Wilnie (1937-1948), w magazynie kościoła pw. Św. Ducha (1948-1956), w kościele w Nowej Rudzie na Białorusi (1956-1986), w kościele pw. Św. Ducha w Wilnie (1987-2005). Od 2005 r. jest czczony w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Wilnie.
![]() |
Obraz namalowany po śmierci
św. siostry Faustyny
(Adolf Hyła, Kraków 1944 r.) |
Do Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Łagiewnikach zgłosił się krakowski malarz, uczeń Jacka Malczewskiego, Adolf Hyła. Chciał namalować obraz do kaplicy zakonnej jako wotum dziękczynne za ocalenie rodziny od śmierci. Wówczas jezuita ks. Józef Andrasz, który od 1936 do 1938 r. był w Krakowie spowiednikiem i kierownikiem duchowym Siostry Faustyny, poprosił artystę, by namalował wizerunek Jezusa Miłosiernego. Opierając się na opisie św. Faustyny Hyła między listopadem 1942 a marcem 1943 r. stworzył wizerunek Jezusa Miłosiernego. Obraz rozmiarem nie pasował do ołtarza w kaplicy sióstr, więc Matka Irena Krzyżanowska zamówiła drugi obraz. Obraz ten w 1944 r. został poświęcony i umieszczony w kaplicy zakonnej w Krakowie, gdzie jest czczony do dnia dzisiejszego. Wizerunek Jezusa Miłosiernego na tym obrazie artysta umieścił na tle łąki i widniejących w dali krzewów. Po interwencji ks. Sopoćki w 1954 r, tło obrazu zostało zamalowane na ciemny kolor, a pod stopami Pana Jezusa domalowano posadzkę. Obraz, który podarował Adolf Hyła jako wotum dziękczynne, umieszczony został w kościele parafialnym pw. Serca Bożego we Wrocławiu. Artysta namalował później aż 230 podobnych wizerunków, zmieniając jedynie tło. Błogosławiony ks. Michał Sopoćko krytykował obraz Hyły jako nieliturgiczny. Kapłan uważał, że wizerunek ma oddawać moment ukazania się Zmartwychwstałego w Wieczerniku, kiedy pokazał apostołom swoje rany i dał im władzę odpuszczania grzechów. Ten fragment Ewangelii jest odczytywany w liturgii w święto Bożego Miłosierdzia (II niedziela wielkanocna). Bł. ks. Sopoćko zwracał też uwagę, że spojrzenie Jezusa powinno być jak z krzyża, czyli w dół, o czym pisała s. Faustyna, a nie „wprost w oczy widza”. Krytykował tło, którym był początkowo beskidzki pejzaż. Ponadto ręka Jezusa powinna być wzniesiona na wysokość ramienia, jak przy udzielaniu błogosławieństwa, a nie na wysokości czoła (liturgia trydencka drobiazgowo określała ruch ręki kapłana). Stąd później nastąpiły zmiany naniesione przez Hyłę.
![]() |
| Wizerunek Miłosiernego Jezusa namalowany przez Ludomira Sleńdzińskiego, obecnie Sanktuarium Serca Jezusa Miłosiernego w Kaliszu |
|
|
Istnieje jeszcze trzeci wizerunek Miłosiernego Jezusa. W 1954 r. bł. ks. Michał Sopoćko, za radą bp. przemyskiego Franciszka Bardy, ogłosił konkurs na obraz Jezusa Miłosiernego. Artystyczna Komisja Arcybiskupia w Krakowie wybrała obraz Ludomira Sleńdzińskiego, rektora Politechniki Krakowskiej, który został pozytywnie oceniony pod względem artystycznym, dogmatycznym i liturgicznym. Wizerunek postaci Jezusa pozostał zgodny z wizją św. Faustyny, natomiast zmianą w treści i ikonografii obrazu było ukazanie się Jezusa Apostołom po Zmartwychwstaniu w Wieczerniku, w oparciu o Ewangelię według św. Jana (J 20, 19-23), jako moment ustanowienia sakramentu pokuty. Postać Jezusa została przedstawiona na tle zamkniętych drzwi wieczernikowych. Wizerunek ten 5 października 1954 r. został zatwierdzony przez Komisję Główną Episkopatu Polski w Warszawie, co dawało możliwość umieszczania takich obrazów w kościele za zgodą ordynariuszy. W 1960 r. ks. Michał Sopoćko podarował obraz ks. bp Zbigniewowi Kraszewskiemu, podówczas wicerektorowi, a później rektorowi Seminarium Metropolitalnego w Warszawie. W kościele seminaryjnym obraz pozostał do 1971, kiedy to bp Kraszewski zabrał go do parafii Bożego Ciała w Warszawie, na plebanię. Tam też ujrzał go po raz pierwszy o. Zdzisław Pałubicki, w 1989 r. prowadzący rekolekcje w parafii Bożego Ciała. Przez ponad trzy lata ponawiał prośby o przekazanie mu wizerunku. Nie zrażony ciągłymi odmowami "przypuścił atak" na biskupa również na Placu św. Piotra w Rzymie w dniu beatyfikacji s. Faustyny czyli 18 kwietnia 1993 r. Tym razem hierarcha okazał się bardziej uległy. Po prywatnym spotkaniu w Warszawie, 24 czerwca tegoż roku, w uroczystość Narodzenia św. Jana Chrzciciela Jego Ekscelencja osobiście przywiózł obraz do Kalisza. Odprawił Mszę św., wygłosił kazanie i na ręce ówczesnego przełożonego domu zakonnego w Kaliszu, o. Mieczysława Beresińskiego przekazał wizerunek jezuitom, zobowiązując ich do dbałości o kult Bożego Miłosierdzia. 21 czerwca 1998 r. kościół O.O. Jezuitów w Kaliszu został ogłoszony pierwszym w świecie Sanktuarium Serca Jezusa Miłosiernego. Obraz zawieszony początkowo na kotarze w przejściu z prezbiterium do nawy głównej (w związku z pracami konserwatorskimi w świątyni), doczekał się swojego ołtarza i czci publicznej.
"Przez obraz ten udzielać będę wiele łask,
a przez to niech ma przystęp wszelka dusza do niego" (Dz. 570).
"Obiecuję, że dusza, która czcić będzie ten obraz, nie zginie.
Obiecuję także, już tu na ziemi, zwycięstwo nad nieprzyjaciółmi,
szczególnie w godzinę śmierci" (Dz. 47).
Opracowane na zasadzie kompilacji z poniższych źródeł:
